Kowidowy zawrót głowy

Autorzy

Prof. Kornelia Polok i prof. Roman Zieliński – genetycy i biolodzy ewolucyjni, którzy od kilkudziesięciu lat zajmują się zastosowaniami metod molekularnych w analizie i ewolucji genomów różnych grup organizmów, a także wykorzystaniem metod opartych o reakcję PCR w diagnostyce medycznej, genetyce populacyjnej oraz identyfikacji zagrożeń związanych z organizmami modyfikowanymi genetycznie. Posiadają też doświadczenie w identyfikowaniu materiałów za pomocą reakcji PCR na potrzeby policji, stacji hodowli roślin, parków narodowych oraz szpitali. W trakcie swojej kariery naukowej prof. Roman Zieliński i prof. Kornelia Polok współpracowali z kilkoma uniwersytetami w Polsce oraz wieloma instytucjami naukowymi na świecie, efektem czego było koordynowanie projektów w ramach 5 i 6 Programu Ramowego Unii Europejskiej. Skutkiem tych międzynarodowych działań było powołanie w 2012 roku inicjatywy e-Gene: Centre for Evolution, Genomics and Biomathematics, w ramach której, obok działalności naukowej ukierunkowanej na analizę genomów i wykorzystanie projektów sekwencjonowania genomów do poprawy jakości życia, prowadzą działalność edukacyjną i popularyzatorską. W Polsce w ramach tej inicjatywy powstało Stowarzyszenie e-Gene, którego celem jest ochrona szeroko rozumianego środowiska człowieka. Prof. Roman Zieliński i prof. Kornelia Polok są niezależnymi naukowcami i nie są związani na stałe z żadną polską uczelnią. Reprezentują Stowarzyszenie e-Gene Tatry.

Prof. Kornelia Polok – jest biologiem o specjalności genetyka, bioinformatyka i biomatematyka. Od 1996 roku współpracuje z prof. Romanem Zielińskim – najpierw w Katedrze Genetyki Uniwersytetu Szczecińskiego, następnie w latach 1998–2013 w Katedrze Genetyki UWM w Olsztynie, a ostatnio w ramach międzynarodowej inicjatywny e-Gene. W latach 2006–2008 prof. Kornelia Polok rozpoczęła współpracę z Uniwersytetem w Hanowerze oraz w Southampton. Od 2009 roku pracowała na stanowisku profesora na uniwersytetach w Niemczech, UK i Grecji. W 2010 rozpoczęto realizację wspólnych projektów badawczych dotyczących analizy genomów roślinnych, odpowiedzi roślin na stres oraz identyfikacji patogenów metodami molekularnymi.

Prof. Kornelia Polok ma duże doświadczenie we współpracy międzynarodowej potwierdzone stażami naukowymi na: Uniwersytecie w Dundee (UK), Uniwersytecie w Hanowerze (Niemcy), Uniwersytecie w Wageningen (Holandia), FORTH i Uniwersytecie na Krecie (Grecja) oraz na Uniwersytecie w Lubljanie (Słowenia). Ponadto uczestniczyła w realizacji 10 międzynarodowych projektów, w tym w ramach 6 Programu Ramowego Unii Europejskiej. Jej wybitne osiągnięcia w realizacji projektu MTKD-CT-2004-509834 zostały opisane w publikacji Komisji Europejskiej zatytułowanej Building Research Career in Europe. Ponadto prof. Kornelia Polok była członkiem Komitetu Zarządzającego oraz Przedstawicielem Narodowym w akcji COST FA0603. Prof. Kornelia Polok posiada kwalifikacje w zakresie bioinformatyki i biomatematyki, które zdobyła w ramach stażu w prestiżowej Fundacji HELLAS, FORTH oraz na Uniwersytecie Kreteńskim w Grecji. Począwszy od 2009 roku, prof. K. Polok ściśle współpracowała w realizacji projektów badawczych z zakresu bioinformatyki i biomatematyki z Uniwersytetem w Hanowerze oraz w Southampton, co doprowadziło do utworzenia w 2012 roku Centre for Evolution, Genomics and Biomathematics, e-Gene, którego Prezesem została prof. K. Polok.

Obecnie pełni również funkcję profesora z zakresu bioinformatyki i matematyki w Centrum e-Gene. Misją Centrum jest przełożenie osiągnięć współczesnej genetyki na narzędzia aplikacyjne służące poprawie życia i zrównoważonemu zarządzaniu zasobami przyrody. Jako wieloletni i ceniony ekspert Komisji Europejskiej Kornelia Polok posiada dogłębną znajomość procedur oceny projektów badawczych Unii Europejskiej. Prof. Kornelia Polok ma także bogate doświadczenie dydaktyczne obejmujące prowadzenie zajęć ze studentami oraz szkolenie w ramach staży i prac badawczych. Opracowała również i realizowała programy 10 kursów, w tym z genetyki, genetyki molekularnej, biologii molekularnej, ewolucji molekularnej, annotacji genomów, genomiki, genetyki populacyjnej, genetyki ilościowej, mutagenezy oraz matematyki w biologii.

Prof. Kornelia Polok wypromowała 42 magistrów oraz szkoliła 15 stażystów. Ponadto była opiekunem Koła Naukowego Genetyków „GENIUS”. Przez wiele lat była też członkiem Komisji Dydaktycznej na Wydziale Biologii i Biotechnologii UWM.

Obszary badawcze prof. Kornelii Polok obejmują: genetykę, bioinformatykę, biomatematykę, ewolucję molekularną, genetykę populacyjną, biotechnologię i genomikę. W badaniach prof. Kornelia Polok wykorzystuje około 50 gatunków roślin, zwierząt i mikroorganizmów oraz spektrum technik z zakresu genetyki klasycznej, genetyki molekularnej (sekwencjonowanie, hybrydyzacja, cDNA, biblioteki DNA, markery oparte o reakcję PCR, analiza ekspresji za pomocą RT-qPCR oraz Northtern blotting, inżynieria genetyczna), genomiki (mapowanie genetyczne i fizyczne), genetyki cech ilościowych, cytogenetyki, kultur in vitro, bioinformatyki i biomatematyki, w szczególności algorytmy genetyczne, rachunek różniczkowy i teorię grafów. Do jej wyjątkowych osiągnięć należy wykazanie roli transpozonów w ewolucji genomów, zwłaszcza w odpowiedzi na stres.

Prof. Kornelia Polok opublikowała 4 książki i 37 prac w czasopismach naukowych. Uczestniczyła też w 35 konferencjach, w tym w 17 międzynarodowych. Jej prace były cytowane 493 razy, a indeks H = 9. Od 2013 r. Kornelia Polok nie współpracuje na stałe z żadną polską uczelnią. Jej aktywność zawodowa związana jest z Centre for Evolution, Genomic and Biomathematics oraz z kontraktami w ramach międzynarodowych konsorcjów badawczych.

Prof. Roman Zieliński – profesor biologii, specjalność: genetyka, z prawie 40-letnim doświadczeniem w pracy naukowej i dydaktycznej. Doktorat z genetyki (1980) i habilitację z genetyki (1986) oraz tytuł profesora (1998) uzyskał na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 2007 roku został profesorem zwyczajnym. Do 1986 roku pracował jako adiunkt w Zakładzie Genetyki UAM w Poznaniu, a następnie tworzył od podstaw Katedrę Genetyki na Uniwersytecie Szczecińskim, która była jedną z pierwszych jednostek wprowadzających analizę PCR do badań genetycznych. Był także inicjatorem i współorganizatorem specjalności „diagnostyka medyczna” na Wydziale Nauk Przyrodniczych US. W latach 1990–1993 był Prorektorem ds. studenckich US. W 1998 roku prof. Roman Zieliński podjął się misji tworzenia Katedry Genetyki na nowopowstałym Wydziale Biologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, gdzie pracował do 2014 roku.

W ciągu 16 lat pracy na UWM działania prof. Romana Zielińskiego doprowadziły do powstania jednostki zajmującej się genetyką molekularną, rozpoznawalnej na poziomie międzynarodowym. Potwierdzeniem wysokiej pozycji jednostki oraz dorobku prof. Romana Zielińskiego było pozyskanie 9 międzynarodowych projektów badawczych, w tym koordynowanego przez Profesora prestiżowego projektu w ramach 6. Programu Ramowego UE (Contract MTKD-CT-2004-509834) oraz sieci badawczej COST (FA0603).

Rangę kierowanej przez prof. Zielińskiego jednostki podkreślały także liczne prośby o możliwość odbycia stażu z zakresu metod molekularnych w kierowanej przez niego Katedrze Genetyki. W latach 2004–2007 przebywało tam 14 stażystów z różnych państw europejskich oraz kilkunastu stażystów z ośrodków w Polsce. W sumie Katedra Genetyki kierowana przez prof. R. Zielińskiego współpracowała z 41 partnerami zagranicznymi oraz uczestniczyła jako koordynator lub partner w 19 międzynarodowych konsorcjach badawczych.

Liczne projekty badawcze, w tym SPUB-y, projekty badawcze z KBN oraz projekty inwestycyjne umożliwiły uzyskanie dodatkowego dofinansowania, co w 2007 r. pozwoliło na dodatkowe doposażenie jednostki w aparaturę najnowszej generacji, w tym analizator mikromacierzy, mikroskop fluorescencyjny oraz kilkanaście wysokiej klasy termocyklerów wraz z Real Time PCR.

Prof. zw. dr hab. Roman Zieliński ma duże doświadczenie dydaktyczne. Organizował i prowadził zajęcia z genetyki, diagnostyki medycznej, genetyki człowieka, cytogenetyki, biologii komórki, biologii molekularnej, genetyki molekularnej, ewolucji molekularnej, genetyki populacyjnej, mutagenezy i regulacji prawnych w biotechnologii. W trakcie pracy na UWM w Olsztynie prowadził zajęcia na trzech kierunkach studiów: Biologii, Biotechnologii oraz Pielęgniarstwie. Profesor R. Zieliński był promotorem 36 prac licencjackich, 49 prac magisterskich, 9 prac doktorskich, w tym pracy z zakresu nauk medycznych obronionej na Akademii Medycznej w Lublinie.

Zainteresowania naukowe prof. Romana Zielińskiego obejmują: biologię i genetykę wybranych patogenów (M. tuberculosis, B. burfgorferi, B. coli), genetykę populacyjną, genomikę i ewolucję molekularną wybranych gatunków zwierząt i roślin, biotechnologię oraz rozwój nowych systemów markerowych (transpozony, sekwencje bakteryjne). W sumie Prof. R. Zieliński pracował z 30 gatunkami roślin, a także z 23 gatunkami zwierząt i mikroorganizmów. Posiada też wiedzę i umiejętności w zakresie stosowania technik badawczych z zakresu genetyki klasycznej, molekularnej i genomiki (elektroforeza białek, standardowe PCR i RT-PCR, qPCR, sekwencjonowanie DNA, markery DNA, transformacja, mapowanie genomu), genetyki ilościowej, cytogenetyki i kultur in vitro.

Do jego szczególnych osiągnięć należą pionierskie prace dokumentujące zapłodnienie krzyżowe u wątrobowców, opracowanie metod analizy markerów DNA u Mycobacterium tuberculosis, poznanie zróżnicowania genetycznego szczepów, oszacowanie poziomu zmienności genetycznej tego obligatoryjnego patogenu, genotypowanie szczepów prątka gruźlicy od pacjentów, ich stuprocentowa identyfikacja, wykluczenie zakażeń szpitalnych oraz wykazanie roli transpozonów w ewolucji różnych grup organizmów.

Prof. R. Zieliński opublikował 110 artykułów naukowych w recenzowanych czasopismach międzynarodowych, 45 doniesień konferencyjnych, w tym 30 na konferencjach międzynarodowych. Sporządził też liczne raporty do Komisji Europejskiej i ekspertyzy dla jednostek prywatnych i państwowych, w tym dla Stoczni Szczecińskiej. Prace Prof. R. Zielińskiego były cytowane 363 razy, a indeks H = 10.