Poniżej publikujemy polskie tłumaczenie listu jaki otrzymał prof. Włodzimierz Korab-Karpowicz, przewodniczący ruchu Wolne Wybory od wybitnego epidemiologa dr Knuta Wittkowskiego. Wittkowski pracował przez 20 lat jako kierownik katedry Biostatystyki, Epidemiologii i Projektowania Badań w Centrum Nauk Klinicznych i Translacyjnych Uniwersytetu Rockefellera w Nowym Jorku. List zawiera analizę aktualnej sytuacji epidemiologicznej w Polsce oraz sugestie jak wyjść z pandemii.
Nie zgadzamy się z wszystkimi rekomendacjami dr Wittkowskiego, np. w odniesieniu do szczepień personelu medycznego, ale jest to ważny głos w debacie na temat zakończenia kryzysu koronawirusowego w Polsce.
Szanowny Panie Profesorze Korab-Karpowicz,
Europa ma zasadniczo taką samą dynamikę zgonów, jak rok temu, zanim pojawiły się szczepionki. Szczepionki mogły nieco spowolnić zgony w niektórych krajach europejskich, ale nieznacząco.
Średnia tygodniowa dziennej liczby potwierdzonych zgonów na covid na milion mieszkańców. Źródło: Our World in Data.
Pandemia powinna się skończyć kilka tygodni/miesięcy po tym, jak rządy zaprzestałyby wszelkich „powszechnych działań łagodzących”. Natura była w stanie powstrzymać wszystkie spośród 200 pandemii chorób wirusowych układu oddechowego w ciągu ostatnich 100 lat, które obejmowały też dziesiątki koronawirusów. Gdyby politycy nie zakładali, że wiedzą wszystko lepiej od Natury, pandemia covidowa skończyłaby się w czerwcu 2020 roku (plus minus kilka miesięcy dla półkuli południowej) z zaledwie 10% zgonów spowodowanych przez pandemię do tej pory.
Problem polega na tym, że wszystkie rządy muszą robić to samo. Razem rozpoczęły wdrażać lockdowny i razem muszą je zakończyć. Jeden kraj inkubujący kolejny odporny szczep, może wywołać nową pandemię.
Rekomendacje dla Polski, jak postępować, są zasadniczo takie same jak w marcu 2020 roku:
- Chronić trzeba szczególnie osoby narażone na ciężki przebieg choroby (tzn. ludzi w zaawansowanym wieku i mających kilka chorób współistniejących). Powinny otrzymać one wsparcie, jeśli chcą się odizolować, nosić maski czy zaszczepić się … Wszyscy, którzy mają z nimi kontakt (i każdy pracownik służby zdrowia) powinni również nosić maski i być zaszczepieni,
- Szkoły i gospodarka powinny pozostać otwarte. Ludzie, którzy nie są narażeni (tj. młodzi i zdrowi) nie powinni być objęci żadnymi „działaniami łagodzącymi” (dystans społeczny, maski, …),
- Osoby z poważnymi chorobami współistniejącymi powinny otrzymać szczepionki, jeśli tak zaleci ich lekarz. Dzieci nie muszą być szczepione. Szczepienie zdrowych osób dorosłych może skrócić czas do uzyskania odporności stadnej, ale nie jest to gwarantowane, nawet gdyby szczepionka była skuteczna przeciwko aktualnie rozprzestrzeniającemu się wirusowi. Ponieważ ta szczepionka nie przenosi się tak jak np. żywa szczepionka przeciwko polio, szczepienie może również wydłużyć czas do uzyskania odporności stadnej.
Zmniejszenie ciężkości choroby (poprzez ograniczenie replikacji wirusa) i poprawa odporności immunologicznej (zapobieganie i leczenie chorób współistniejących) zmniejszyłyby wpływ covid do poziomu innych chorób wywołanych przez wirusy respiratoryjne. Politycy liczyli, że szczepionki pomogą osiągnąć ten cel, ale tak się nie stało.
Jest tak dlatego, że szczepionki nie działają tak, jak je reklamowano. Polska ma 40 mln mieszkańców, w tym około 50% w pełni zaszczepionych i kolejne 10% uodpornionych po wyzdrowieniu. Zakładając R0=3.0 dla „wysoce zakaźnego wariantu” covid* (to wciąż nie jest odra, która ma R0 15), efekt jest znaczący. Można pobrać model SIR z mojej publikacji z marca 2020 lub użyć dowolnego innego modelu SIR dostępnego w sieci.
Liczby teraz powinny być jeszcze mniejsze, ponieważ populacja o najwyższym ryzyku zgonu (>80 lat z kilkoma chorobami współistniejącymi) została zdziesiątkowana w ciągu ostatnich 18 miesięcy. Nie widzimy tego jednak w USA, jako przykład: obecna fala (z >90% zaszczepionych lub wyleczonych), ma więcej zgonów niż ta na początku 2020 roku.
Jest tylko jedno możliwe wyjaśnienie: wirusy układu oddechowego szybko mutują. Szczepionki przeciwko covid działają tak samo dobrze jak szczepionki przeciwko grypie, ale wirus powodujący covid mutuje w ten sposób, by zapewnić sobie odporność na szczepionkę, podczas gdy przyszłoroczna grypa ma tylko przypadkowe mutacje.
ASDERA LLC, New York, NY 10028
* (uwaga tłumacza) R0 to podstawowa liczba odtwarzania (ang. basic reproductive number) – w epidemiologii teoretyczna liczba osób, którą każdy chory zakaża przy założeniu, że wszystkie kontakty osoby chorej następują z osobami podatnymi na zakażenie. Rzeczywista liczba zakażonych jest niższa od teoretycznej ze względu na występowanie w populacji osób uodpornionych i jest iloczynem podstawowej liczby odtwarzania i odsetka kontaktów z osobnikami podatnymi (Andrzej Zieliński, Pojęcie odporności zbiorowiskowej w zastosowaniu do oceny efektywności szczepień o chronnych, „Przegląd epidemiologiczny (Epidemiological Review)”, t. 53 (vol. 3–4), przeglepidemiol.pzh.gov.pl, 1999, s. 245–255). Dalsze informacje nt. R0 można uzyskać tutaj.
